Na pewno czasem myślisz o kimś, że postępuje mechanicznie: urzędniczka w okienku, celnik na lotnisku, funkcjonariusz w ambasadzie. A ty sam, czy nigdy nie przyszło ci do głowy, że ty także zachowujesz się mechanicznie? Działasz jak maszyna w nieustannym biegu i nigdy się nie zatrzymujesz, bo nie masz na to czasu. Chciałbyś wyrwać się z tej męczącej mechaniczności i nie potrafisz. Buntujesz się, ale to nic nie pomaga. Nic nie możesz poradzić. W końcu godzisz się ze swoim losem i stajesz się jeszcze jedną maszyną. Tylko, że pogodzony ze swoją mechanicznością, nie zdajesz sobie z tego sprawy. Ludzie są maszynami. Społeczeństwo jest mechaniczne.
Postęp i cywilizacja w rzeczywistym znaczeniu tych słów mogą być wyłącznie wynikiem świadomego wysiłku, a nie rezultatem nieświadomych mechanicznych akcji. Jaki świadomy wynik może być rezultatem działania tych maszyn? Jeśli jedna maszyna jest nieświadoma, to i sto, tysiąc, sto tysięcy i milion maszyn jest nieświadomych. Nieświadoma akcja miliona maszyn musi prowadzić do katastrofy. Tak jest dokładnie w tych ochotniczych manifestacjach, w których siedzi diabeł. Jeszcze nie rozumiesz i nie możesz sobie wyobrazić wszystkich wyników działania diabła. Ale przyjdzie czas, kiedy je zrozumiesz. Diabeł siedzi w masach.
Jak człowiek może się wyrwać z tego mechanicznego społeczeństwa? Przez ewolucję rozumianą jako rozwój tych jego mocy i możliwości, które nie rozwijają się naturalnie, to znaczy mechanicznie. Tylko taki rozwój oznacza prawdziwą ewolucję człowieka. Nie ma innego rodzaju ewolucji. Mamy człowieka w obecnym jego stadium rozwoju, natura uczyniła go takim i w dużych masach takim on pozostanie.